پول‌ بنزین‌حامی توهم جدید دولت

تک نرخی شدن بنزین، بحث داغ این روزهای مجلس و دولت، با ابهامات بسیاری مواجه شده است. از جایی که در سال گذشته، با آن بحران ارزی پای مردم هم به این نابسامانی کشیده شد، این بار هم مردم نگرانند؛ چرا که بارها تجربه کردند که گران شدن بنزین دقیقا به معنی سخت‌تر شدن زندگی و ادامه معیشت خواهد بود.
گرچه باید تک نرخی شدن را از گران شدن بنزین مجزا بررسی کرد. اما آن‌طور که از شواهد امربرمی‌آید این تک نرخی شدن بدون افزایش قیمت انجام نخواهد شد. از نگاه بسیاری از کارشناسان تک نرخی شدن بنزین درایران یک ضرورت است. چرا که تا کنون وجود بنزین چند نرخی موجب فساد و ایجاد رانت برای عده‌ای افراد سودجو بوده است. اما اگر قرار باشد افزایش قیمتی هم در کار باشد وضعیت اقتصاد و معیشت در این اوضاع اقتصادی بیمار چه خواهد شد؟

تنها یک مسئله مشخص وجود دارد، آن‌هم این‌که در صورت گران شدن بنزین به اسم تک نرخی شدن، از هر کاسبی پرسیده شود چرا فلان کالا را گران می‌فروشی تنها یک پاسخ شنیده خواهد شد: "مگر خبر ندارید بنزین گران شده است؟ " به هر حال دولت مصر است تا بنزین را تک‌نرخی کند. اکنون دو نرخ برای بنزین وجود دارد . بنزین 400 تومانی سهمیه‌ای و بنزین 700 تومانی آزاد. هم اکنون نیز در کمیسیون تلفیق افزایش 38 درصدی قیمت حامل‌های انرژی به تصویب رسیده است که بر این اساس بنزین سهمیه‌ای لیتری 550 و بنزین آزاد نیز لیتری 1000 تومان خواهد شد.

وزارت نفت در حالی پیشنهاد تک نرخی شدن بنزین را به دولت داده است که مجلس به شدت با این اقدام مخالف است. دبیر دوم کمیسیون انرژی مجلس، در این رابطه که ارزیابی کمیسیون انرژی از تک نرخی شدن بنزین چیست، گفت: تک نرخی شدن بنزین بدون شک قیمت این فرآورده را به شدت افزایش خواهد داد؛ گرچه پیشنهاد اعلام یک نرخ برای بنزین پیش از این نیز طرح شده بود اما هنوز صحبتی در این رابطه در صحن علنی و در کمیسیون نشده است.

موسی احمدی در توضیح مطلب فوق افزود : باید توجه داشت هرافزایشی که در قیمت حامل‌های انرژی صورت گیرد، روی قیمت بسیاری دیگر ازکالاهای اساسی نیز تاثیر خواهد گذاشت. احمدی در ادامه با تاکید براینکه نمی‌توان با تصمیم‌گیری‌های شتاب زده معیشت مردم را دچار بحران کنیم تصریح کرد: به همین علت مجلس تا زمانی‌که بستر و سازوکار مناسب تک نرخی شدن بنزین در کشور و در اقتصاد فراهم نشود نمی‌تواند با این پیشنهاد موافقت کند.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که مگر قیمتی که برای بنزین تک‌نرخی در لایحه هدفمندی دیده شده بود چه میزان بوده‌است؟ اظهار کرد: در لایحه قیمت مشخصی برای این فرآورده پیش‌بینی نشده است و قیمت‌ها بر اساس نرخ‌‌های صادراتی نفت،‌ گاز، گازوییل بنزین و دیگر مشتقات نفتی محاسبه خواهد شد. دبیر اول کمیسیون انرژی مجلس بازهم بر این نکته تاکید داشت که باید در جهت تسهیل هزینه های معیشت و شرایط اقتصادی مردم به‌خصوص اقشار آسیب پذیرگام برداشت و مجلس خود را در این مهم مسئول می‌داند.

دولت چه خوابی برای پول بنزین دیده است؟
شمس اردکانی ، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در این باره ارزیابی خود در خصوص تک نرخی شدن بنزین، توضیح داد : اگر قراراست دولت بنزین را تک نرخی کند باید این نکته را نیز روشن کند که تصمیم دارد با درآمد حاصل از فروش بنزین کند؟

آیا قرار است این پول نیز مانند دیگر درآمدهای حاصل از نفت و فروش فرآورده‌های نفتی حیف و میل شود ؟

اردکانی با تاکید بر اینکه چند نرخی بودن بنزین تا کنون فساد و رانت‌های بسیاری را به وجود آورده است ، افزود:اینکه بنزین تک نرخی شود یک ضرورت ذاتی است، چرا که بنزین چند نرخی فساد به همراه دارد و نمی‌گذارد ایران از اقتصاد نفتی رهایی پیدا کنداما به نظر می‌رسد فکری که پشت تک نرخی شدن بنزین قرار دارد از اجرای آن مهم‌تر است، به این معنی که باید مشخص شود دولت چرا و با چه هدفی تصمیم به عرضه بنزین تک نرخی خواهد داشت.

اردکانی در ادامه در پاسخ به این پرسش که الزامات تک نرخی شدن بنزین چیست اظهار کرد: افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی و پیش‌بینی درآمدهای سالانه آن در قانون برنامه پنجم پیش‌بینی شده است و روند روشنی را دارد. وی با بیان اینکه پول بنزین و نفت باید برای ساخت و توسعه پالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری شود تصریح کرد:هیچ قانونگذار و سیاست‌گذار ‌عاقلی درآمدهای نفتی خود را بیهوده خرج نمی‌کند، ما سال‌های سال است که فریاد زده‌ایم پول نفت برای بهتر شدن اقتصاد ، معیشت و رشد و توسعه اقتصادی کشور است نه برای ولخرجی‌های بی‌حساب و کتاب، اما گویا گوش شنوایی برای شنیدن این حرف‌ها وجود ندارد.

اقتصاد ایران بیماری هلندی دارد
این کارشناس اقتصاد نفتی با بیان اینکه اقتصاد ایران سال‌های سال است که با بیماری هلندی دست و پنجه نرم می‌کند تاکید کرد: متاسفانه مسئولان و سیاستگذاران به جای رفع این بیماری،
با وابسته کردن هرچه بیشتر اقتصاد به نفت ، بر‌خلاف تمام شعارهایی که داده می‌شود، موجب تشدید این بیماری در اقتصاد ایران شده‌اند. به عقیده این کارشناس اقتصاد ایران به دلیل وابستگی غیر قابل توجیه به درآمدهای نفتی از سال‌های دور تا کنون دچار بیماری هلندی شده است راه نجات از این بیماری نیز بستن چاه‌های نفت به معنی چشم پوشی از درآمدهای نفتی است.

و مردمی که زندگی‌شان به بنزین بسته است
در کشمکش‌های تک نرخی شدن بنزین میان مجلس ودولت ، نکته‌ای که نمی‌توان از آن چشم پوشید آن است که نه تنها برای بنزین بلکه چند نرخی شدن هر کالایی ، موجب رانت و فساد برای عده‌ای خواهد شد .همچنین بسیاری از
اقشار جامعه، به‌خصوص راننده تاکسی‌ها و کسانی که معیشت آنها با قیمت بنزین رابطه مستقیمی دارد بیشتر ضرر را از افزایش قیمت بنزین خواهند دید .

یکی از راننده‌های تاکسی که می‌گفت خبر احتمال تک نرخی شدن بنزین را از اخبار شنیده است به خبرنگار قانون گفت : این‌ها همه‌اش بازی است. دولت تا به حال هیچ کاری انجام نداده است که کمر این ملت را نشکسته باشد. او ادامه داد: دو حالت دارد، یا افرادی که تا به حال از این چند نرخی بودن بنزین خوشحال بودند و پولی به جیب زدند مانع تک نرخی می‌شوند و یا در صورت تعیین یک نرخ برای بنزین اینقدر گران می‌شود که همه آرزوی همان چند نرخی بودن را داشته باشند. راننده دیگری که معتقد بود دولت احمدی‌نژاد دولت گرانی‌هاست ، نیز به «قانون»گفت: چه تک نرخی شدنی؟ این‌ها تمام تلاششان این است که بنزین را گران کنند و اسم تک نرخی رویش گذاشته‌اند ؛ من یک سوال دارم اگر بنزین گران شود من راننده تاکسی باید چقدر روی کرایه‌ام بکشم ؟ هرروز که نمی‌توان با مردم سر کرایه دعوا کرد؛ مردم حق دارند من هم حق دارم، اگر با گران شدن بنزین قدرت خرید آنها پایین آمده خوب من راننده هم باید پول بنزین و خرج خانواده خود را تامین کنم اما دولت که به این مشکلات مردم فکر نمی‌کند. راننده دیگری نیز نگران از افزایش قیمت بنزین گفت: ما ماهی 300 لیتر سهمیه بنزین داریم که همان را هم برای ما نریخته‌اند و من مجبورم از بنزین آزاد استفاده کنم . تقریبا تمام راننده‌های تاکسی معتقد بودند که تک نرخی همان گرانی بنزین است.

همه چیز از ارز شروع شد
چند نرخی بودن بنزین ارتباط نزدیکی با چند نرخی بودن ارز دارد . به این معنا که همه مستاصل مانده‌اند بنزین را با ارز بازار آزاد محاسبه کنند با ارز مرکز مبادلات یا ... . بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که کاهش ارزش پول ملی در سال گذشته موجب بسیاری از نابسامانی‌ها شد که هم‌اکنون این نابسامانی به تعیین قیمت بنزین رسیده است. به نظر می‌رسد با ادامه روند فعلی و تا زمانی‌که که فکری به حال بازار ارز نشود و ارزش پول ملی همچنان تضعیف شود حتی نتوان به قیمت فوب خلیج فارس نیز نزدیک شد. در حال حاضر مجلس به شدت با تک نرخی شدن بنزین مخالف است.

اعضای کمیسیون انرژی مجلس خود را حافظ منافع مردم دانستند و معتقد بودند که نباید تا وقتی می‌دانیم شرایط امروز اقتصاد ایران تاب و تحمل پیامدهای چنین تصمیم‌گیری‌هایی را ندارد با معیشت مردم بازی کرد. حال تنها باید منتظر بود و دید که در این کشمکش کدام پیروز خواهند شد ؛ دولتی که اصرار به تک نرخی شدن بنزین دارد و یا مجلسی که در گذشته بارها با دولت مصالحه کرده است؟

منبع: قانون