منبع : ماهنامه شبکه
همانطور که هر انسانی فقط یک قلب و یک مغز دارد، هر ویندوزی هم تنها یک دسکتاپ دارد و بس! درست است که به این فضای ملاقات دیجیتالی میتوان با اعمال کاغذ دیواریهای جدید یا اضافهکردن نوارهای جانبی یا ویجتها یا حتی در ویندوز7 با تنظیم سیستم برای انجامدادن همه این کارها در بازههای زمانی مشخص بهطور خودکار، هر از چند گاهی نمایی تازه بخشید، اما هیچیک از این کارها را نمیتوان به واقع تغییر محسوب کرد و شما همچنان ناچار به تحمل همان دسکتاپی خواهید بود که از روز نصب همراهتان بوده است و باید تدبیری دیگر اندیشید. ابزارها و برنامههای زیادی برای توسعهدادن هسته کاربردی دسکتاپ به شیوههای مختلف وجود دارد. بعضی از این برنامههای ثانویه ضمن حفظ وضعیت استاندارد سیستم تغییر منحصربهفردی به کاغذ دیواری اعمال میکنند (مانند چرخش 360 درجهای) که حتی میتوانید آن را به وسیله ماوس پیمایش کنید. سرگرمی جالبی است! نه؟ با برخی ابزارهای دیگر کارهای بیشتری هم میتوان انجام داد و با آنها دستکاریهای بیشتری میتوانید در عملکرد میزکار خود ایجاد کنید. در این مواقع باید تنظیمات، افزونهها و ساختارهای معمولی را که میتوانید در دسکتاپ ویندوز بگنجانید، فراموش کنید. حالا دیگر با برنامههایی کاملاً قابلویرایش و جدید سروکار خواهید داشت که شاید تا به حال اصلاً تصورش را هم نکرده بودید. بهترین راه برای احساس این تغییرات، دیدن آنها در عمل است. در ادامه سه ابزار توسعهای منحصربهفرد را برای دسکتاپ معرفی میکنیم: یک برنامه سهبعدیساز، یک برنامه تغییر پوسته و یک سرویس مبتنی بر ویجتها. با استفاده از این ابزار مشاهده میکنید که این برنامهها واقعاً میز کار ویندوز شما را دگرگون میکنند و ظاهر آن را کاملاً تغییر میدهند.
BumpTop
مکعب جادویی
با یکی از بزرگترین برنامههای تغییردهنده کار را شروع میکنیم. دسکتاپ یا همان میز کار کامپیوتر از یک منظر یک تجربه دوبعدی محسوب میشود. هر کاری که شما روی آن انجام میدهید و میبینید، به سطحی تخت روی صفحه نمایش محدود میشود؛ گسترهای واحد برای گذاشتن میانبرها، جابهجایی فایلها و هر کار دیگری که بتوان در آن انجام داد. برنامه BumpTop دیوار چهارم دسکتاپ را میشکند و شما را به آزمودن تجربهای کاملاً سهبعدی و نوین دعوت میکند. این برنامه در اصل یک مکعب سهبعدی را روی نمایشگر دوبعدی شما رندر میکند. با وجود این، به طرز منحصربهفردی جای دسکتاپ معمولی ویندوز را میگیرد و در عین حال به طور کامل با رابطه کاربری اولیه ارتباط برقرار میکند. هر دستوری که در یکی صادر کنید، در دیگری منعکس میشود و بهمحض خاموشکردن BumpTop (در صورتی که کلنجاررفتن با بعد سوم کمی دشوار باشد) بیهیچ دردسری شما را به محیط عادی ویندوز برمیگرداند.
جذابیتها
واکنشپذیری: با کوچکترین لمس یا حرکت ماوس، مانند بازیکنان یک گروه هاکی روی یخ، آیکونها در میز کار به رقص درمیآیند و از این سو به آن سو میروند. آنها به هم میخورند و یکدیگر را به کنارههای دسکتاپ مکعبی BumpTop میرانند؛ طوری که انسان واقعاً یاد بازیکنان هاکی میافتد. شاید نتوان آن را قابلیت فوقالعادهای محسوب کرد؛ اما برای تجربه حال و هوایی کاملاً متفاوت در مقایسه با تنظیمات پیشفرض ویندوز، ترفند جالبی بهنظر میرسد.
علامتها و اشارهها: در صورتی که دستگاه ورودی شما از این قابلیت پشتیبانی کند (ماوسهای استاندارد چنین امکانی ندارند) BumpTop مانند نسخه جدید آیفون اپل (و دستگاههای لمسی مشابه) به لمس و اشاره پاسخ میدهد. به عنوان مثال، با گرفتن و کشیدن اشیاء در BumpTop میتوانید اندازه آنها را تغییر دهید یا با گوشه انگشتتان آیکونها را بگیرید و با کشیدن آنها را به طرف دیگری بکشانید یا درست مانند صفحات یک کتاب واقعی، آیکونهای روی هم قرار گرفته را ورق بزنید تا به آیکون موردنظر خود برسید.
سازماندهی: علاوه بر این که با زدن ctrl + click در BumpTop به سادگی میتوانید به منوی آشنا و پیشفرض کلیکراست در ویندوز دسترسی پیدا کنید، این امکان نیز برایتان وجود دارد که با بهرهگیری از ابزارهای پیشرفته سازماندهی (مانند انتخاب کمندی، انباشتن آیکونها و پوشهبندی قابلیتها) کنترل بیشتری بر میز کار خود داشته باشید و نظم بهتری به آن بدهید.
پشتیبانی از شبکههای اجتماعی: تصاویر داخل خود برنامه (یا فیدهای تصویری آنلاین) نهتنها تنوع بیشتری به تصاویر قابلنمایش میدهند، بلکه میتوانید حتی آنها را بهطورمستقیم با شبکههای اجتماعی یا ایمیل خود مجتمعسازی کنید و برای نمایش سهبعدی از آنها استفاده کنید. واقعاً با وجود قابهای تصویری پویا دیگر به RSS چه نیازی است؟
نقاط ضعف
ویجتها: در اصل برنامه BumpTop از ویجتهای متفرقه پشتیبانی میکند. اما با این حال، هیچ انجمن آنلاینی وجود ندارد که بهطورمستقیم از داخل خود نرمافزار قابلدسترسی باشد تا بااستفاده از آن بتوان کاربردهای دیگری به نمایش سهبعدی صفحه افزود. همیشه میتوان در اینترنت به شکار ویجتها و تمهای جدید رفت، اما آیا این کار فایدهای دارد؟
انتخاب کمندی: یادگرفتن شیوه انتخاب فایلها و آیکونها در صفحه نمایش اصلی دشوار نیست. اما بهعنوان مثال، ابزار کمندی خود برنامه برای انتخاب عناصر موجود در دیوارهای عمودی میز کار، عملاً هیچ مورد استفادهای ندارد. در واقع این ابزارBumpTop، مشابه دسکتاپ معمولی فقط با عناصر واقع در صفحه تخت کار میکند.
نهچندان سهبعدی: BumpTop با ایجاد دیوارهایی سهبعدی به شما امکان چسباندن عناصر گوناگون میز کار را به آنها میدهد. اما با کمی دقت در خواهید یافت که این اشیاء چندان عمق و وضوح ندارند. فرقی نمیکند چقدر دوربین را به اطراف بچرخانید؛ آیکونهای موجود در بخش دسکتاپ از مکعب BumpTop در هر صورت دوبعدی نمایش داده خواهند شد و با این واقعیت تلخ مواجه میشوید که این برنامه آن قدرها هم سهبعدی نیست.
مجتمعسازی آزاردهنده: BumpTop در سوییچکردن به مرورگر ویندوز درباره عناصری که نمیتواند مدیریت کند، به بهترین شکل عمل میکند (بهعنوان مثال، هنگام مواجهه با تعداد زیادی فایل در قالب نمایش فهرستی). با این حال نهفقط کلید میانبر معمول ویندوزی مرورگر(Windows + e) در BompTop اصلاً عمل نمیکند، بلکه رفت و آمد مکرر بین مرورگر ویندوز برای برخی کارها و BumpTop برای بعضی دیگر، کار خستهکننده و احمقانهای بهنظر میرسد. موضوعی که اصلاً شایسته یک برنامه جایگزین دسکتاپ نیست و این سؤال پیش میآید که واقعاً چرا در BumpTop برای اعمال برخی افکتهای سهبعدی برای نمایش فهرستهای بلند بالا فکری نشده است.
LiteStep
مستأجر جدید
LiteStep
این برنامه را میتوان یک جانشین تمامعیار برای پوسته استاندارد ویندوز (یا همان رابط گرافیکی پیشفرض) دانست. اگر BumpTop را یک افزونه برای میز کار موجود فرض کنیم، میتوانیم LiteStep را نیز هم مانند یک مستأجر جدید برای ویندوز بدانیم. بهطوری که شما همچنان صاحبخانه محسوب میشوید و عملکرد اصلی که در نهان برنامه اجرا میشود، همچنان دراختیار شما است، اما پس از نصب LiteStep نمای میز کار شما دیگر هیچ شباهتی با صورت خارجی پیشین خود نخواهد داشت: منوی start کاملاً متفاوت خواهد بود و نوار وظیفه به کلی فرق خواهد کرد. با این برنامه کاربردی هر ذره از دسکتاپ قابلیت تغییر و دگرگونی را خواهد یافت.
پیش از شروع باید مطمئن شوید که هم نسخه چهار اینترنت اکسپلورر یا بالاتر آن را و هم فایلهای DLL مربوط بهVisual C 8 (2005)وVisual C 9 (2008) را روی سیستم خود دارید. البته لازم نیست چندان نگرانبودن یا نبودن ملزومات گفتهشده در سیستم خود باشید؛ برنامه نصب LiteStep (یا همان LOSI) سیستم شما را برای این ملزومات اسکن خواهد کرد و در صورت نبود هر یک، به طور مستقیم شما را به صفحه بارگذاری آن راهنمایی خواهد کرد.
جذابیتها
امکانات فراوان پیکربندی: اگر شما هم خواهان میز کاری مملو از افزونهها و عناصر اطلاعاتی اضافی هستید، با مجتمعسازی قابلیتهای جدید و دانلود گستره عظیمی از ماجولهای اپنسورس میتوانید به سادگی ظرفیتهای جدیدی به جانشین پوسته ویندوز خود بیافزایید.
احیای کامل: LiteStep به کاربر امکان اعمال تغییرات گستردهای را از هر نوع که بخواهد در ظاهر دسکتاپ میدهد (شکل4). میتوانید تمام عملکردهای مبتنی بر منوهای محتوایی مانند منوی کلیکراست را حذف کنید و با تکیه بر جابهجایی آیکونها به توابع حیاتی سیستم خویش دست یابید یا حتی ویژگیهای جدیدی برای منوهای کلیکراست و کلیکوسط تعریف کنید. اینها فقط مشتی از خروار امکانات پیکربندی بهوسیله LiteStep هستند. با امکانات این برنامه میتوانید منظره میز کار خود را از ویرانکدهای مملو از میانبرهای سرگردان به یک اتاق فرمان قدرتمند برای کنترل سیستم خود تبدیل کنید.
پشتیبانی خودکار: زیرساخت اصلی LiteStep را تمها تشکیل میدهند. این تمها هم خود مجموعهای از ماجولها و کاغذ دیواریها هستند که تشکیل دهنده هسته اصلی برنامه هستند. برای نصب یک تم جدید کافی است فایل Zip. آن را بارگذاری و در شاخه themes برنامه وارد کنید. درصورت فقدان ماجولهای خاص مربوط به تم نیز برنامه به طور خودکار آنها را از اینترنت دریافت خواهد کرد.
ویندوز همان ویندوز است: اساساً LiteStep در معماری پایه سیستم هیچ تغییری صورت نمیدهد. همچنان میتوانید بازیهای مورد علاقه و برنامههای خودتان را با همان سهولت و سادگی قدیم اجرا کنید. همچنان که ذکر شد، LiteStep فقط یک پوسته جانشین است و نه ویندوزی جدید.
نقاط ضعف
چه اتفاقی افتاده: اگر کمی هم تعریف و تمجید را کنار بگذاریم، واقعیت این است که هر فردی که نخستینبار قدم به رابطه کاربری LiteStep میگذارد، حالتی شبیه موجزدگی به او دست میدهد. منحنی یادگیری برنامه عالی است، اما پس از دانلود و نصب هر تم همچنان ممکن است از خود بپرسد: چه اتفاقی برای میز کار من افتاده است؟ بهعنوان مثال، بعضی از تمها ممکن است حتی برخی از تراکنشهای متداول و روزمره ویندوز را (مانند برجستهشدن آیکونهایی که روی آنها کلیک شده است) نداشته باشند.
ویندوز 7: پس از تلاش فراوان برای دریافت جدیدترین و کاملترین نسخه LiteStep و بهکارگیری آن در ویندوز 7 مشاهده کردم که سیستمعامل و برنامه توسعهدهنده پوسته با یکدیگر تعارضی آشکار دارند. وقتی میگویم تعارض، منظورم قبل از موقعی است که دومی ضربه فنی شد! و تا آن زمانی که بالاخره کشفکردیم برای برطرفکردن آن باید همه برنامهها در حالت Administrator اجرا شوند تا به مشکل بر نخورند.
بیثباتی: احتمال خرابی LiteStep از رابط استاندارد ویندوز بیشتر است. البته، نمیخواهم بگویم این برنامه مانند یک بمب هستهای است که هر آن ممکن است منفجر شود، اما بهعنوان مثال، هنگام جستوجو بین تمها برای یافتن یک تم جالب همواره باید آماده restart شدن سیستم باشید. علاوه بر این، چون این برنامه اپنسورس است، هیچ بررسی و آزمایشی روی تمها و ماجولهای آن صورت نمیگیرد. اگر کدنویسی یک تم اشتباه باشد تا هنگامی که به آن سوییچ کنید و بخواهید برای نخستینبار از آن استفاده کنید، متوجه این موضوع نخواهید شد.
Rainmeter
تغییرات سطحی
Rainmeter
برخلاف LiteStep که به دنبال جایگزینی کامل درونیترین اجزای رابط کاربری ویندوز است، Rainmeter بیشتر شبیه یک لایه در فتوشاپ عمل میکند. بهاین ترتیب که عناصر اولیه میز کار ویندوز در پایینترین سطح اجرا میشوند و شما ناچار به خداحافظی با هیچیک از گزینههای معمول رابطه کاربری، از جمله منوی Start، نوار وظیفه یا حتی نما و عملکرد آیکونها نخواهید بود. برنامه Rainmeter مانند یک دسته ویجت، در صدر دسکتاپ معمولی جا خوش میکند و با بهکارگیری مجموعهای از ویجتها آن را تزئین میکند. این ویجتها که نمایی شفاف دارند، امکانات دسترسی افزوده یا قابلیتهایی را فراهم میآورند که در حالت عادی قادر به اعمال آنها به میز کار استاندارد ویندوز نبودید.
اگر از صورت فعلی خوشتان نیامد، میتوانید به دلخواه پوستهها یا مجموعه اسکینها را غیرفعال کنید (شکل6). هر وقت که خواستید و احساس کردید ترفندهای اضافهشده و بهبودهای صورتگرفته در حال حاضر به دردتان نمیخورند، با غیرفعالکردن کامل Rainmeter فقط به اندازه چند کلیک فاصله خواهید داشت. اصلاً هم به کارهایی مانند راهاندازی دوباره کامپیوتر نیازی نخواهد بود. برای راهاندازی دوباره Rainmeter در هر زمان نیز با هیچ مشکلی از نظر افت کارایی سیستم یا مسائل مربوط به رندرینگ مواجه نخواهید شد.
جذابیتها
سادگی: به طور کلی، برپایی و نصب Rainmeter فوقالعاده ساده است. برای تعویض پوسته یا بارگذاری دوباره رابط کاربری پیشفرض ویندوز هم نیاز به صرف هیچ زمان انتظاری نخواهد بود. کافی است برنامه را فعال کنید و با آسودگی به تماشای هنرنمایی ویجتها روی میز کار بپردازید.
پیکربندی مبتنی بر رابط گرافیکی: ویژگیهای اصلی هر آیتم را از دو روش نمایشی میتوان تغییر داد: یا به وسیله یک نوع واحد پیکربندی پوستهای که از طریق منوی راست کلیک میتوان به آن دست یافت یا از طریق خود منوی پیکربندی مرورگر پوسته (skin browser). البته، اجازه دستکاری نحوه عملکرد داخلی پوسته به کاربر داده نمیشود (مانند تغییر محل نمایش نشانگر آب و هوا)، اما میتوان با استفاده از ماوس کارهایی روی آنها انجام داد. ضمن این که همیشه این امکان وجود خواهد داشت که با کلیککردن و کشیدن، خود پوسته را در پهنه میز کار جابهجا کرد.
یک پازل بزرگ: اگر از بازیهای پازلی یا همان جورچین خودمان خوشتان میآید، برنامه این امکان را هم برای شما فراهم کرده است که عناصر مختلف چند پوسته متفاوت را با هم مخلوط کنید و یک اسکین آمیخته بسازید. میتوانید از طریق میز کار، اسکینهای جدیدی را فراخوانی کنید یا از مرورگر پوسته خود Rainmeter برای اضافهکردن یا غیرفعالکردن پوستهها بهره ببرید (ضمن این که امکان تغییر تنظیمات آنها هم وجود خواهد داشت).
پشتیبانی عالی: اگر کاربر در نحوه استفاده از Rainmeter دچار سردرگمی شد، سازندگان برنامه خودآموزهای جامعی برای کمک به وی طراحی کردهاند. این خودآموزها با بهرهگیری از اسکرین شاتها قدم به قدم به کاربر اصول اولیه برنامه را میآموزند و حتی در مراحل پیشرفتهتر از طریق همین خودآموزها نحوه ساخت یک اسکین جدید را با استفاده از فایلهای پیکربندی متنی میتوان آموخت.
نقاط ضعف
نامتمرکز بودن: این برنامه برخلاف بسیاری از برنامههای امروزی (مانند فایرفاکس موزیلا که یک پایگاهداده جامع از افزونههایش دارد) از فقدان یک مخزن متمرکز و واحد رنج میبرد؛ جایی که کاربر بتواند تمها، نرمافزارهای جانبی و سایر موارد مربوط به برنامه را بیابد. جستوجو در گوشه و کنار سایتها و فورومها را شاید بتوان راهی برای پیداکردن کاربردهای جدید Rainmeter عنوان کرد؛ اما مطمئناً این روش بهترین راه نیست.
کوچکترین مضرب مشترک: اگر یک کاربر مبتدی بخواهد پوستهای را ویرایش کند، بهاحتمال باید با کلیکراست روی آن و انتخاب گزینه edit Settings این کار را انجام دهد. اما نه، این تصور اشتباه است. درواقع، ابزار ویرایش یک ابزار متنی است. اگرچه این روش به خوبی عمل میکند و به طور ایدهآل بهترین راه برای انجام تغییرات در پوسته مطابق میل کاربر است. با این حال، سازندگان Rainmeter میتوانستند دو حالت جداگانه Basic و Advanced برای تنظیمات ایجاد کنند تا هر کاربر باتوجه به میل و تبحر خود وارد یکی از آنها شود و تنظیمات موردنظر خویش را اعمال کند.
نصب پرزحمت تمها: بهتر بود به جای این که Rainmeter کاربر را مجبور کند تمها و اسکینهای جدید را بهطور فیزیکی در شاخه مربوط به خودشان در برنامه کپی کند، یک پسوند فایل ساده مخصوص به خود ایجاد میکرد تا نرمافزار بهطور خودکار این وظیفه را به انجام میرساند و زحمت آن را از دوش کاربر کم میکرد. دست کم میشد بااین روش با مرورگر تم، تمهای غیردلخواه را حذف کرد.
رابط کاربری خشک: این خیلی بد است که کاربر مجبور باشد به عنوان مثال، صرفاً برای تغییر موقعیت نشانگر آب و هوا در پوسته، با یک فایل متنی پیچیده کلنجار رود، بهتر بود با قراردادن رابط کاربری سفارشیتر و با قابلیت پیکربندی بیشتر در اختیار توسعهدهندگان برنامه، به آنها امکانات بیشتری برای ویرایش داد.